ఇటీవలి రోజుల్లో శబరిమల వెళ్లే యాత్రికుల మధ్య భయాందోళన కలిగిస్తున్న పేరు – బ్రెయిన్–ఈటింగ్ ఆమీబా (Naegleria fowleri). వైద్యపరంగా ఇది కొత్తది కాదు, కానీ ప్రతి సంవత్సరం వర్షాకాలం–చలికాలం మార్పుల సమయంలో నీటి మూలాల వల్ల వచ్చే ఈ ప్రమాదం చర్చనీయాంశమవుతుంది. కొండ ప్రాంతాలు, నదులు, పుష్కరిణులు, చెరువుల్లో స్నానం చేసే యాత్రికుల సంఖ్య అధికంగా ఉండటంతో, ఈసారి శబరిమల సందర్శకుల్లో జాగ్రత్తలు పెంచుకోవాల్సిన అవసరం మరింత ముందుకు వచ్చింది.
బ్రెయిన్–ఈటింగ్ ఆమీబా అంటే ఏమిటి?
మన శరీరానికి సాధారణంగా హాని చేయని వేలాది సూక్ష్మజీవుల్లో ఒకటి ఆమీబా. కాని Naegleria fowleri అనే ప్రత్యేక ఆమీబా మాత్రం మస్తిష్కాన్ని దాడి చేసే ప్రమాదకారి. ఇది వేడి నీటిలో, నిల్వచేసిన నీటిలో, శుభ్రంగా లేని చెరువులు–నదుల్లో ఎక్కువగా పెరుగుతుంది.
నీరు ముక్కు ద్వారా ప్రవేశించినప్పుడు మాత్రమే ఇది ప్రమాదకరం. ఆమీబా నేరుగా మస్తిష్కానికి చేరుకుంటే, Primary Amoebic Meningoencephalitis (PAM) అనే తీవ్రమైన మెదడు వాపు కలుగుతుంది. చాలా వేగంగా ముదురే ఈ ఇన్ఫెక్షన్‌కు సమయానికి చికిత్స చాలా కీలకం.
శబరిమల యాత్రలో ప్రమాదం ఎందుకు పెరుగుతోంది?
శబరిమల యాత్ర సందర్భంగా యాత్రికులు పంబా నది, కొండ చరియల వద్ద ఉన్న చెరువులు, చిన్న నదుల్లో స్నానం చేయడం పరంపరగా కొనసాగుతోంది. శీతాకాలంలో కూడా ఈ నీటిప్రమాదాలు పూర్తిగా నియంత్రణలో ఉండవు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో నీరు నిల్వగా ఉండటం, కొన్ని చోట్ల ప్రజల అధిక రద్దీ వలన నీటి స్వచ్ఛత తగ్గటం సహజం.
ఈ పరిస్థితుల్లో ఆమీబా పెరుగుదలకు అనుకూల వాతావరణం ఏర్పడుతుంది. ముఖ్యంగా ముక్కు ద్వారా నీరు బలంగా ప్రవేశించే విధంగా డైవ్ చేయటం, నీటిలో ఆడటం, బలంగా స్నానాలు చేయటం ప్రమాదాన్ని పెంచుతుంది.
లక్షణాలను గుర్తించడంలో ఆలస్యం ప్రమాదకరం
బ్రెయిన్–ఈటింగ్ ఆమీబా కారణంగా వచ్చే లక్షణాలు:
- తీవ్రమైన తలనొప్పి
- జ్వరం
- మెడ గట్టిపడటం
- వాంతులు
- కళ్ళు వెలుతురు తట్టుకోకపోవడం
- మానసిక అయోమయం
- దుష్ప్రభావం వేగంగా పెరుగడం (సాధారణంగా 24–72 గంటల్లో)
ఈ లక్షణాలు డెంగ్యూ, వైరల్ మెనింజిటిస్ వంటి వాటితో పోలి ఉండడం వల్ల ప్రారంభ దశలో కన్ఫ్యూజన్ అవుతుంది. కానీ యాత్రికుడు ఇటీవల చెరువు లేదా నదిలో స్నానం చేసి ఉండి ఈ లక్షణాలు కనిపిస్తే వెంటనే వైద్య పరీక్ష తప్పనిసరి.
వైద్య నిపుణుల సూచనలు
వైద్య నిపుణులు చెబుతున్న ముఖ్య సూచనలు:
- ముక్కులోకి నీరు బలంగా వెళ్లే చర్యలను నివారించాలి
- చెరువులు/నదుల్లో డైవ్ చేయకూడదు
- నీరు నిల్వగా కనిపిస్తే స్నానం చేయకూడదు
- పిల్లలను నీటిలో ఆడనివ్వకూడదు
- వీలైతే తల-ముఖాన్ని పూర్తిగా నీటిలో ముంచకుండా స్నానం చేయాలి
- శరీర శుద్ధి కోసం బడుగు నీరు ఉపయోగించకుండా, కేవలం పరిశుభ్రమైన ప్రవాహ నీరు లేదా దేవస్థానం అందజేసే సదుపాయాలనే వినియోగించాలి
శబరిమల దేవస్థానం మరియు ఆరోగ్య విభాగం తీసుకుంటున్న చర్యలు
ఇటీవలి సమాచారాన్ని బట్టి, అధికారులు పంబా ప్రాంతం మరియు యాత్రికులు స్నానం చేసే ముఖ్య బిందువుల వద్ద నీటి నాణ్యత పరీక్షలను పెంచారు. అవసరమైన చోట్ల హెచ్చరిక బోర్డులు ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. యాత్రికులు అత్యవసర పరిస్థితుల్లో సులభంగా వైద్య సేవలు పొందేందుకు వైద్య బృందాలు సిద్ధంగా ఉన్నాయి.
అయితే ప్రభుత్వ–దేవస్థానం చర్యల కంటే ప్రజల వ్యక్తిగత జాగ్రత్తలు మరింత ప్రధానాలు.
యాత్రికులు తప్పనిసరిగా పాటించాల్సిన జాగ్రత్తలు
- ముక్కులో నీరు చేరకుండా జాగ్రత్త పడండి
- క్లీనింగ్ కోసం ప్రవాహ నీరు మాత్రమే ఉపయోగించండి
- నీటిలో డైవింగ్, ఆటలు చేయద్దు
- పిల్లలు, వృద్ధులు, అనారోగ్యంతో ఉన్నవారు నీటిలో స్నానం చేయకుండా ఉండడం మంచిది
- ఆరోగ్య సమస్యలు కనిపిస్తే వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించండి
సోషల్ మీడియాలో వ్యాప్తి చెందుతున్న అపోహలు
కొంతమంది “ఈ వ్యాధి నీరు తాగితే వస్తుంది” అనే తప్పుడు సమాచారాన్ని ప్రచారం చేస్తున్నారు. ఇది పూర్తిగా అపోహ. ఆమీబా కేవలం ముక్కు మార్గం ద్వారా మాత్రమే ప్రమాదం కలిగిస్తుంది. అందువల్ల సరిగ్గా తెలుసుకోవడం, ఇతరులను కూడా అవగాహన కల్పించడం అవసరం.
ముగింపు: భయంతో కాదు… అవగాహనతో ముందుకు
శబరిమల యాత్ర పవిత్రమైనంతే సవాలుతో కూడుకున్న ప్రయాణం. బ్రెయిన్–ఈటింగ్ ఆమీబా పేరు భయానకంగా అనిపించినా, నిజానికి సరైన జాగ్రత్తలే రక్షణ. నీటి వినియోగంలో జాగ్రత్త, లక్షణాలను గమనించడం, ఆరోగ్య మార్గదర్శకాలు పాటించడం—ఇవి పాటిస్తే ప్రమాదం తగ్గుతుంది.
యాత్రికుల భద్రత దేవస్థానం–ప్రభుత్వ బాధ్యత మాత్రమే కాదు…
వ్యక్తిగత జాగ్రత్త కూడా అంతే ముఖ్యమైనదని గుర్తుంచుకోవాలి.
